(ENGLISH BELOW)
De poëzie van het kleine leven
Tijdens de repetities voor Donizetti’s L’Elisir d’Amore praat klassiek zangeres Bibi Ortjens ons bij over haar smaken en voorkeuren. Tussen elke zin klinkt haar ontwapenende lach.
Muziek ‘Als het erom zou gaan welke muziek ik zou meenemen naar een onbewoond eiland, dan begin ik met Duitstalige vroeg-, hoog- en laatromantische liederen. Denk aan Schubert, Schumann, Brahms, Wolf en Richard Strauss.
Mijn heldin is sopraan Elly Ameling. Hoewel ik haar nooit heb ontmoet, heb ik van haar geleerd dat dit een niet-egocentrisch genre is. Het is fijnbesnaard en gedetailleerd, één en al poëzie. Ameling is iemand die alles in dienst stelt van de muziek.
Ik hou ook van het klassieke operettegenre, van Robert Stolz en Nico Dostal, en van de swing uit de jaren dertig en veertig: Benny Goodman, Glen Miller, Artie Shaw en Tommy Dorsey. Als ik die muziek hoor, voel ik me deel uitmaken van de geschiedenis.
Er gaat geen week voorbij dat ik niet naar Rowwen Hèze luister. In zijn solowerk is zanger Jack Poels, met zijn poëzie van het kleine leven, op zijn best.
Genres resoneren verschillende delen van jezelf. Het geweldige van deze tijd is dat je het allemaal naast elkaar kunt beluisteren.’
Film/tv/Netflix ‘Ik kijk geen tv of Netflix. Niet dat het minderwaardig is of zo, ik heb geen zin er tijd aan te besteden. Ik hou van de films van David Lynch en Andrej Tarkovski. Het is poëtische cinema waar, net als in de Duitse liedkunst, niet bewust naar een doel of product wordt toegewerkt. Er is geen maatschappelijk of politiek standpunt; je moet durven vertrouwen op het onderbewustzijn. David Lynch noemt dat “catching the big fish”. Als kunst niet over het spirituele gaat, zei Tarkovski, is het geen kunst. Daar ben ik het mee eens. Kunst moet individu- en tijdoverstijgend zijn.’
Architectuur ‘Of het nu de Charles Vos-cour in Maastricht is van Charles Vandenhove, of het Maankwartier in Heerlen van Michel Huisman, ik vind het prachtig als architecten optimisme durven te tonen, uit liefde voor wat ze mooi vinden, en niet meegaan met de hype. Het is het besef dat je deel uitmaakt van een groter geheel, van een lange traditie waarin veel mensen je zijn voorgegaan.
Aan het begin van zijn Overpeinzingen bedankt Marcus Aurelius behalve zijn ouders en voorouders iedereen van wie hij iets heeft geleerd. Het idee dat we individuen zijn die allemaal iets nieuws creëren, klopt niet. Het getuigt van arrogantie, zonder traditie gaat het niet.’
Beeldende kunst ‘Marc Chagall, Charles Eijck en Charlotte Salomon hebben de liefde afgebeeld zonder angst voor de kritiek dat hun kunst figuratief was. Ik ben een stiekeme verzamelaar van Charles Eijck, ik heb al wat prints en litho’s. Het is geen optimistisch werk, dat klopt, maar ik hou van het lokale op zijn schilderijen, de vakwerkhuisjes, en het tekenachtige van zijn schilderijen. Zijn portretten ontberen elke vorm van ijdelheid.
Ik hou van het werk van Fons Haagmans. Zijn afbeeldingen van een ezel met een gitaar of een vos met een liederenboek staan in een lange traditie.
Mijn moeder schildert, haar huis hangt vol met haar werk. Ze is ooit van de academie gegaan omdat ze daar niet figuratief mocht werken. Toen ik voor het eerst het werk van Charlotte Salomon zag, begreep ik wat ze bedoelde. Die is niet bang voor het dramatische, niet bang om een verhaal te schilderen. En ook haar kleurgebruik is niet niks.’
Boeken ‘Ik heb net Far From the Madding Crowd uit, van Thomas Hardy. Ik las de vertaling, mijn vriend het Engelse origineel, zo kon ik vergelijken. Ik heb er een hernieuwde liefde voor de Nederlandse taal aan overgehouden. Het zijn de observaties die het tot zo’n goed boek maken. Hardy beschrijft heel precies de psychologische veranderingen bij de hoofdpersonen.
Mijn moeder las me ooit voor uit de Het kleine Huis-serie van Laura Ingalls Wilder, ik herlees de boeken nog steeds, over een gezin dat steeds verder naar het westen trekt. Waarom? Opnieuw het besef van de levens die ons voor zijn gegaan, hier aan de hand van de beschrijvingen van het huiselijk leven.
Ik las De Bijbel tegelijkertijd met De Bijbel voor ongelovigen van Guus Kuijer. Je zou denken dat hij het schreef om te laten zien hoe het écht zat; het tegendeel is waar. Bij Kuijer komen zelfs de meest onrealistische passages in de Bijbel tot leven.
Een modern boek? Dan kies ik Harry Potter. Geniaal. Alles wat ik in een fantasiewereld wil tegenkomen, kom ik daar tegen. Harry Potter gaat zeker mee naar een onbewoond eiland.’
Theater ‘Toen ik werd gevraagd voor de theatermonoloog MARA van Ger Bertholet heb ik pas ontdekt wat er allemaal samenkomt in het theater. Door corona is het stuk pas in september opgevoerd, per voorstelling mochten maar dertig mensen in de zaal.
In Maastricht zag ik een stuk van Buurttheatergroep Mariaberg, onder leiding van Tamara Jongerden – nog zo’n voorbeeld van iemand die haar ego aan de kant durft te zetten. Het script is gebaseerd op gesprekken met buurtbewoners, er komen thema’s als huiselijk geweld aan bod. Het is een ontroerende ode aan het ongepolijste menselijk bestaan.’
door: Wido Smeets
https://www.zuiderlucht.eu/de-voorkeur-van-bibi-ortjens/
AUTOMATIC ENGLISH TRANSLATION OF THE ARTICLE ABOVE:
The poetry of small life
During rehearsals for Donizetti's L'Elisir d'Amore, classical singer Bibi Ortjens updates us on her tastes and preferences. Her disarming laugh sounds between every sentence.
Music 'If it came down to which music I would take to a desert island, I would start with German-speaking early, high and late romantic songs. Think Schubert, Schumann, Brahms, Wolf and Richard Strauss. My heroine is soprano Elly Ameling. Although I have never met her, I learned from her that this is a non-egocentric genre. It is finely crafted and detailed, one and all poetry. Ameling is someone who puts everything at the service of music. I also love the classical operetta genre, Robert Stolz and Nico Dostal, and 1930s and 1940s swing: Benny Goodman, Glen Miller, Artie Shaw and Tommy Dorsey. When I hear that music, I feel part of history. Not a week goes by that I don't listen to Rowwen Hèze. In his solo work, singer Jack Poels, with his poetry of small life, is at his best. Genres resonate different parts of yourself. The great thing about these days is that you can listen to it all side by side.'
Film/TV/Netflix 'I don't watch TV or Netflix. Not that it's inferior or anything, I don't feel like spending time on it. I love the films of David Lynch and Andrei Tarkovsky. It is poetic cinema where, as in German song art, there is no conscious working towards a goal or product. There is no social or political point of view; you have to dare to trust the subconscious. David Lynch calls this "catching the big fish". If art is not about the spiritual, Tarkovsky said, it is not art. I agree. Art has to transcend individuality and time.'
Architecture 'Whether it's the Charles Vos cour in Maastricht by Charles Vandenhove, or the Maankwartier in Heerlen by Michel Huisman, I love it when architects dare to show optimism, out of love for what they like, and don't go along with the hype. It is the realisation that you are part of a greater whole, of a long tradition in which many people have gone before you. At the beginning of his Reflections, Marcus Aurelius thanks everyone apart from his parents and ancestors from whom he learned something. The idea that we are individuals who all create something new is wrong. It shows arrogance, without tradition, it doesn't work.'
Fine art 'Marc Chagall, Charles Eijck and Charlotte Salomon depicted love without fear of the criticism that their art was figurative. I am a sneaky collector of Charles Eijck, I already have some prints and lithographs. It is not optimistic work, it is true, but I love the local in his paintings, the half-timbered houses, and the draughtsmanship of his paintings. His portraits lack any vanity. I love the work of Fons Haagmans. His depictions of an easel with a guitar or a fox with a songbook are in a long tradition. My mother paints, her house is full of her work. She once dropped out of the academy because it did not allow her to work figuratively. When I first saw Charlotte Salomon's work, I understood what she meant. She is not afraid of the dramatic, not afraid to paint a story. And her use of colour isn't nothing either.'
Books 'I just finished Far From the Madding Crowd, by Thomas Hardy. I read the translation, my friend the English original, that way I could compare. It left me with a renewed love for the Dutch language. It is the observations that make it such a good book. Hardy describes very precisely the psychological changes in the main characters. My mother once read to me from Laura Ingalls Wilder's the Little House series, I still reread the books, about a family moving further and further west. Why? Again, the sense of the lives that have gone before us, here through the descriptions of home life. I read The Bible at the same time as The Bible for Unbelievers by Guus Kuijer. You would think he wrote it to show how things really were; the opposite is true. With Kuijer, even the most unrealistic passages in the Bible come to life. A modern book? Then I choose Harry Potter. Genius. Everything I want to encounter in a fantasy world, I encounter there. Harry Potter is definitely going with me to a desert island.'
Theatre 'When I was asked for Ger Bertholet's theatre monologue MARA, I only then discovered what all comes together in theatre. Due to corona, the play was only performed in September; only 30 people were allowed in the theatre per performance. In Maastricht, I saw a play by Buurttheatergroep Mariaberg, directed by Tamara Jongerden - another example of someone who dares to put her ego aside. The script is based on conversations with local residents, themes such as domestic violence are addressed. It is a moving ode to unpolished human existence.'
Opera Zuid, De Nationale Opera (DNO) & De Nederlandse Reisopera
(livestream OperaVision 23/05 - 23/08)
Adina: Julietta Aleksanyan
Nemorino: José Simerilla Romero
Belcore: Martin Mkhize
Dulcamara: Sam Carl
Giannetta: Bibi Ortjens
Conductor: Enrico Delamboye
Director: Marcos Darbyshire
Live opname door de Servische Nationale Radio in het cultureel centrum van Novi Sad (Servië) tijdens een recital. Piano: Simon Møller Jensen
Het klassieke muziek interviewprogramma van L1: Blaaskracht, waarvoor ik zes muziekfragmenten mee mocht nemen. Aan de hand van deze fragmenten spraken we over wat ik belangrijk vind in het leven en in kunst.
Terug te beluisteren via....:
Piano: Vincent Kusters
1e Knabe Bibi Ortjens
2e Knabe Gerben van der Werf
3e Knabe Tobias Segura Peralta
Place de l’Opera:
‘Het reisgezelschap Opera Zuid kan geen jongens inzetten, maar de invulling van de Knabenrollen met een sopraan (Bibi Ortjens) en twee countertenoren (Gerben van der Werf en Tobias Segura Peralta) was klinkend perfect. In hun pastelkleurige aankleding (colbertjasjes, korte broek, petjes op) gleden zij zingend virtuoos over de gladde vloer dankzij sneakers waar in de hak een wieltje zit; populair bij kinderen rond 10 jaar.'
NRC:
'[D]e twee mini-koren van drie dames en drie knapen, die met innemende natuurlijkheid het podium veroveren [...] geven reliëf aan een hinkende Zauberflöte.'
Trouw:
'De drie knapen zongen harmonieus samen terwijl ze soepel op schoenen met wieltjes erin over het podium rolden. Leuk bedacht.'
Basia con Fuoco:
‘Opvallend is, dat vooral de kleinere rollen meer dan prima werk leveren: Papagena (Ginette Puylart), de Drei Knaben (op rolschoenen en in vrolijkstemmende kledij) en de Spreker van Huub Claessens verdienen wat mij betreft een dikke pluim!’
Interview tijdens het programma Avondconcert van NPO radio4, over deelname projectkoor Meesters&Gezellen:
Wilt u de gehele uitzending terugluisteren om het concert te kunnen horen? Klik dan hier: